Μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, που σημειώθηκε από την μετωπική σύγκρουση δύο τρένων, ακολούθησαν δραματικές ώρες για εκατοντάδες επιβάτες, τραυματίες και οικογένειες των θυμάτων.
Εκτιμάται ότι ο αριθμός των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους μπορεί να αυξηθεί, καθώς πιθανολογείται ότι μπορεί να υπάρχουν εγκλωβισμένοι στα βαγόνια που έχουν μετατραπεί σε άμορφη μάζα σιδερικών ή ακόμη και άνθρωποι που μπορεί να διαμελίστηκαν από την ένταση της μετωπικής σύγκρουσης.
Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη συνέβη χθες, Τρίτη, λίγο μετά τις 11 το βράδυ, όταν εμπορικό τρένο με προορισμό από Θεσσαλονίκη προς τη Λάρισα συγκρούστηκε μετωπικά με την αμαξοστοιχία Inter City 62 της Hellenic Train, που είχε αναχωρήσει από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη, με περίπου 350 επιβάτες και 20 άτομα προσωπικό.
H εταιρεία, μετά από περίπου τρεις ώρες από τη σύγκρουση των δυο τρένων, εξέδωσε μια ανακοίνωση μόλις 52 λέξεων και έκανε λόγο για μετωπική και όχι για εκτροχιασμό που ήταν οι πρώτες πληροφορίες, κάτι που σημαίνει πως από τη στιγμή που τα δύο τρένα κινούνταν στην ίδια γραμμή με αντίθετη κατεύθυνση υπάρχει ανθρώπινο λάθος.
«Στον Ευαγγελισμό σημειώθηκε μετωπική σύγκρουση δύο αμαξοστοιχιών: μιας εμπορευματικής αμαξοστοιχίας και της αμαξοστοιχίας IC 62 που είχε αναχωρήσει από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη.
Την ώρα της σύγκρουσης επέβαιναν περίπου 350 επιβάτες.
Στο σημείο έσπευσαν πυροσβέστες και προσωπικό της Hellenic Train, οι οποίοι συμμετείχαν σε επιχειρήσεις διάσωσης και παροχή βοήθειας στους ταξιδιώτες.
Αναμένεται συνεχής ενημέρωση».
Στο ερώτημα πώς έγινε αυτό το φονικό λάθος που προκάλεσε εκατόμβη νεκρών και τραυματιών από τους συνολικά 350 ανθρώπους που επέβαιναν στα δύο τρένα, η σιδηροδρομική εταιρεία Hellenic Train δεν έχει δώσει απάντηση ακόμη.
Μάλιστα, όπως υπογράμμισε επιβάτης της αμαξοστοιχίας, το τρένο είχε καθυστέρηση στο Παλαιοφάρσαλο και άκουσε από τον ασύρματο να λέγεται «πάμε και όπου βγει».
Σοκαριστικές ήταν και οι περιγραφές όσων επιβατών κατάφεραν να βγουν από τα βαγόνια τους και έτρεξαν να βοηθήσουν τους συνεπιβάτες τους, με αρκετούς να καταγγέλλουν ότι οι αρχές άργησαν να επέμβουν.
«Εμείς ήμασταν στο 2ο βαγόνι με το παιδί, νούμερο 2, δηλαδή τρίτο τέταρτο από την αρχή. Ήταν πολύ… μετωπική μάλλον. Σε μια στιγμή ακούγαμε, μου λέει, καθυστέρηση 20 λεπτά, μισή ώρα, μετά μας λέει ο οδηγός καθυστέρηση μία ώρα και εκεί είναι που λέει υπάρχει σύγχυση στις γραμμές. Ακούμε δύο κοπέλες, τώρα δεν ξέρω τον χαρακτηρισμό στα τρένα πώς λέγονται οι βοηθοί, να λένε μα πού είναι αυτός ο προϊστάμενος, είναι πίσω, τι μαλ…ες είναι αυτές! Στο ένα λεπτό μπαμ» επεσήμανε ελαφρά τραυματισμένος επιβάτης, λίγο αφού αποβιβάστηκε από λεωφορείο που τον απομάκρυνε από το σημείο της τραγωδίας.
Συγκλονιστική είναι και η μαρτυρία επιβάτη που βρισκόταν στο 6ο βαγόνι της αμαξοστοιχίας, ο οποίος προσπάθησε να βγάλει από το τρένο όσους περισσότερους μπορούσε.
«Βρισκόμουν στο βαγόνι 6. Το νιώσαμε σαν σεισμό. Στο βαγόνι μου χτύπησε μόνο μια γυναίκα. Προσπάθησα να βγάλω όσους περισσότερους μπορούσα, ήταν ένα κοριτσάκι 6 μηνών που ευτυχώς έμαθα ότι βγήκε ζωντανό, έβγαλα όσους περισσότερους μπορούσα. Με έχει πιάσει ταραχή. Συγκρούστηκε το βαγόνι 2 που είναι η καφετέρια. Δεν μπόρεσα να περάσω πιο μπροστά γιατί τα συντρίμμια φλέγονταν», σημείωσε.
«Όλοι ήταν ανέμελοι, μερικοί να κοιμούνται. Ξαφνικά έγινε ένα μπαμ, πέφτει καμία βαλίτσα και μετά το τράνταγμα γινόταν όλο και χειρότερο. Στα 5 δευτερόλεπτα καταλαβαίνεις ότι έγινε κάτι πολύ-πολύ κακό. Το βαγόνι μας δεν χτυπήθηκε άσχημα, σπάσανε πολλά τζάμια. Είχε λάδια στο πάτωμα. Έπεφταν άτομα. Κάποια βαγόνια πήραν φωτιά. Δεν υπήρχε πρόσβαση για να φτάσουμε στα πρώτα βαγόνια. Πέρασαν 15 λεπτά από τη σύγκρουση και δεν υπήρχε κανένας εκεί από αστυνομία και πυροσβεστική. Ήμασταν εγώ, μια κοπέλα, μερικοί επιβάτες που ήρθαν να βοηθήσουν και τραυματίες. Στα βαγόνια ήταν εγκλωβισμένοι. Δεν ξέρω τι έγινε στα βαγόνια, μετά από 1,5 και 2 ώρες που ήρθε η πυροσβεστική και τα έσβησε όλα. Ήμασταν εκεί μόνο 5 άνθρωποι για να βοηθήσουμε», τόνισε ακόμη ένας από τους επιβάτες που βοήθησαν.
«Πετάχτηκα εγώ πάνω του, μετά πέσαμε κάτω, ήταν μαζί μας μία γυναίκα με το παιδί της, κατεβήκαμε κάτω, είχε πιάσει φωτιά δίπλα μας, είδε το παιδί μία τρύπα, οπότε καταφέραμε να βγούμε όλοι από εκεί που ήμασταν, εμείς ήμασταν σε καμπίνα, αλλά μπροστά δεν ξέρουμε τι γίνεται» ανέφερε άλλος επιβάτης της αμαξοστοιχίας Inter City 62, ο οποίος τραυματίστηκε στο κεφάλι.
Εκτός από τον σταθμάρχη βάρδιας του ΟΣΕ, στο ίδιο τμήμα έχει μεταφερθεί και ο Εκπρόσωπος της Hellenic Train και οι δύο εξετάζονται προανακριτικά.
Θα ενημερωθεί ο αρμόδιος εισαγγελέας, με βάση τα αποτελέσματα της προανάκρισης, για να αποφασίσει για τη περαιτέρω μεταχείρισή τους.
Σημειώνεται ότι η επιβατική αμαξοστοιχία εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, ενώ η εμπορική το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη – Αθήνα.
Την ίδια ώρα γερανοφόρα οχήματα και μηχανουργοί από την Αθήνα έχουν ξεκινήσει από την Αθήνα προς τα Τέμπη για να επιχειρήσουν στα συντρίμμια της επιβατικής αμαξοστοιχίας που εκτροχιάστηκε.
Η επιχείρηση απεγκλωβισμού και διάσωσης συνεχίζεται από τις δυνάμεις του Πυροσβεστικού Σώματος, με 150 πυροσβέστες να επιχειρούν και το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας με 40 ασθενοφόρα, ενώ στο έργο τους συνδράμουν 32 αστυνομικοί με 15 περιπολικά.
Λίγες ώρες μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη και χωρίς να υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση, αρκετοί συγγενείς επιβατών άρχισαν να συγκεντρώνονται στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Θεσσαλονίκης. Πολλοί από αυτούς προσπάθησαν να επικοινωνήσουν με τους δικούς τους ανθρώπους που επέβαιναν στην αμαξοστοιχία Inter City, χωρίς, ωστόσο, να τα καταφέρουν.
Οι πρώτοι επιβάτες που έφτασαν στον Σταθμό, περιέγραψαν με συγκλονιστικό τρόπο τη φονική σύγκρουση των δύο τρένων.
«Έχω την αγωνία μου, δεν έχω μιλήσει με κανέναν. Δεν μου έχουν πει τίποτα. Στο ίντερνετ είδα ότι συγκρούστηκαν τα τρένα και ήρθα. Δεν απαντάει το παιδί στο τηλέφωνο», υπογράμμισε μια γυναίκα.
«Είδα τον κόσμο ανήσυχο. Είναι η κοπέλα μου στο τρένο. Δεν έχω καταφέρει να επικοινωνήσω μαζί της. Τελευταία ώρα που μίλησα ήταν στις 11 το βράδυ. Δεν είχα καμία ενημέρωση από την εταιρεία», επεσήμανε ένας άλλος.
Αστυνομικοί που βρίσκονταν στο σημείο όπου σημειώθηκε το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, προσπαθούσαν να καταγράψουν τα στοιχεία των επιβαινόντων από τα λεωφορεία που έφταναν στο σταθμό του ΟΣΕ στη Θεσσαλονίκη, με τους τραυματίες επιβάτες.
Σημειώνεται πως στα πρώτα δύο λεωφορεία δεν πραγματοποιήθηκε καταγραφή, καθώς δεν βρισκόταν αστυνομία στον σταθμό, σε αντίθεση με τα επόμενα δύο. Μάλιστα, μια γυναίκα από το πρώτο λεωφορείο, ρώτησε τους δημοσιογράφους εάν πρέπει να παραμείνει εδώ ή εάν μπορεί να φύγει προς το σπίτι της.
Συνολικά στον σταθμό έφτασαν περίπου 180-200 άτομα, από τα οποία κάποιοι ήταν τραυματισμένοι και μεταφέρθηκαν απευθείας στα νοσοκομεία με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, ενώ άλλοι αποχώρησαν με τις οικογένειές τους.
Στο μεταξύ, σε μια σοβαρή καταγγελία σχετικά με τη λειτουργία των τρένων στη γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, όπου συνέβη το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, προχώρησε ο πρόεδρος των μηχανοδηγών του ΟΣΕ.
Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο Κώστας Γενηδούνιας ανέφερε «δεν λειτουργεί τίποτα, γίνονται όλα χειροκίνητα, είμαστε στο manual και σε όλο τον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Ούτε τα φωτοσήματα λειτουργούν, αν λειτουργούσαν οι μηχανοδηγοί θα έβλεπαν τα κόκκινα σήματα και θα σταματούσαν εγκαίρως».
Ερωτηθείς αν αυτό σημαίνει ότι οι μηχανοδηγοί κινούνται στα τυφλά, απάντησε ότι «οι πληροφορίες δίνονται από σταθμάρχη σε σταθμάρχη μέσω ασυρμάτου. Μας λέει ο σταθμάρχης στην ΑΘήνα θα πάτε μέχρι το μενίδι, μετά μέχρι την Οινόη, συνολικά αυτό γίνεται 15 φορές από Αθήνα για θεσσαλονίκη» και πρόσθεσε ότι «υπήρχαν ηλεκτρονικά συστήματα, δεν λειτουργούν, ρωτήστε τους υπευθύνους».
Όσον αφορά τις συνθήκες του δυστυχήματος, επεσήμανε ότι «στο σημείο έχει διπλή γραμμή, ένα ανεβαίνει, ένα κατεβαίνει, δεν ξέρω γιατί τα τρένα βρέθηκαν στην ίδια γραμμή. Εμείς ακολουθούμε εντολές. Όπου μας πουν πηγαίνουμε. Σε όλο το μήκος της διαδρομής είναι διπλή η γραμμή. Αν σε κάποιο σημείο γίνονται έργα, υπάρχουν διακλαδώσεις. Όλα γίνονται χειροκίνητα και εμπειρικά. Είναι χρόνια που δεν λειτουργούν τα συστήματα».
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το δυστύχημα φαίνεται να οφείλεται σε λάθος χειρισμό του Σταθμάρχη Λάρισας, ο οποίος στο τμήμα «Λάρισα – Ευαγγελισμός» κατεύθυνε το επιβατικό τρένο στη γραμμή καθόδου κυκλοφορίας, με αποτέλεσμα να βρεθεί στην ίδια γραμμή με το εμπορευματικό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε όλο το μήκος της η σιδηροδρομική γραμμή που ενώνει την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη είναι διπλή.
Οι ίδιες πληροφορίες κάνουν λόγο ότι η εντολή του Σταθμάρχη Λάρισας προς την επιβατική αμαξοστοιχία 62 ήταν «περνάς κόκκινο φωτόσημο εξόδου έως και είσοδο Νέων Πόρων (σ.σ. ο επόμενος σταθμός μετά από αυτόν της Λάρισας)».
Ο σταθμάρχης, ο οποίος έχει προσαχθεί στην αστυνομική διεύθυνση Λάρισας, φέρεται να ισχυρίστηκε στους αστυνομικούς ότι έδωσε εντολή για αλλαγή τροχιάς, αλλά αυτή δεν υλοποιήθηκε από το σύστημα.
Όπως υπογραμμίζουν αρμόδιες πηγές, αν ο σταθμάρχης είχε αντιληφθεί ότι το επιβατικό τρένο κινείτο στην ίδια γραμμή με το εμπορευματικό, θα είχε δώσει εντολή και στα δύο να ακινητοποιηθούν πριν να προσεγγίσουν το ένα το άλλο, δεδομένου ότι η σύγκρουση έγινε περίπου 25 χλμ. από τον σιδηροδρομικό σταθμό Λάρισας και το σημείο της αλλαγής τροχιάς. Σε κάθε περίπτωση, από τον ΟΣΕ έχει ζητηθεί και αναμένεται η απομαγνητοφώνηση πιθανής συνομιλίας μεταξύ σταθμάρχη και μηχανοδηγών.
Όσον αφορά τις φήμες ότι ήταν άπειρος, αρμόδιες πηγές του ΟΣΕ διευκρινίζουν ότι είναι ηλικίας 56 ετών, είναι εργαζόμενος για πολλά χρόνια στον οργανισμό και ανέλαβε κάθηκοντα μετά από εκπαίδευση ενός έτους και πιστοποίηση μαζί με άλλους περίπου 100 συναδέλφους του, που πέρασαν την ίδια διαδικασία.
Όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές, η εκπαίδευση, εξέταση και πιστοποίησή των σταθμαρχών γίνεται από τον ΟΣΕ, ο οποίος και είναι ο διαχειριστής της Σιδηροδρομικής Υποδομής, με πεδίο ευθύνης το δίκτυο και τη διαχείριση της κυκλοφορίας των αμαξοστοιχιών.
Σχετικά με την Hellenic Train, είναι η Σιδηροδρομική Επιχείριση που εκτελεί σχεδόν το σύνολο των σιδηροδρομικών δρομολογίων στη χώρα, έχει την ευθύνη εξυπηρέτησης του επιβατικού κοινού και έχει ως προσωπικό τους μηχανοδηγούς.
Η εκπαίδευση των μηχανοδηγών, πάντως, γίνεται από τον ΟΣΕ και η εξέταση και πιστοποίησή τους γίνεται από τη ΡΑΣ, την Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, η οποία έχει ως αρμοδιότητα τη ρύθμιση και τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της σιδηροδρομικής αγοράς.