Ο Γεώργιος Ιβάνοφ ήταν ο Ελληνοπολωνός ήρωας, που αγωνίστηκε κατά του ναζισμού, ο οποίος εκτελέστηκε στις 4 Ιανουαρίου 1943.
Γεώργιος Ιβάνοφ: Διακρίθηκε στον αθλητισμό και την κατασκοπεία κατά των χιτλερικών κατακτητών
Μια θρυλική μορφή, που διακρίθηκε σε όλους τους τομείς με τους οποίους ασχολήθηκε και κυρίως τον αθλητισμό, αλλά και την κατασκοπεία κατά των χιτλερικών κατακτητών.
Ο Γεώργιος Ιβάνοφ, γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου του 1911 στην τότε ρωσοκρατούμενη Βαρσοβία. Ο πατέρας του, Βλαντιμίρ Ιβάνοφ, ήταν Ρώσος αξιωματικός του τσαρικού στρατού και η μητέρα του, Λεονάρντα Σαίνοβιτς, Πολωνή. Τη δεκαετία του ’20 ο νεαρός Ιβάνοφ εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη με τη μητέρα του, η οποία παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τον Έλληνα έμπορο Ιωάννη Λαμπριανίδη.
Ο Ιβάνοφ διακρινόταν για τα αθλητικά του προσόντα και το 1928 γράφτηκε στον Ηρακλή Θεσσαλονίκης. Αρχικά, ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο, ενώ στη συνέχεια διέπρεψε ως κολυμβητής και το 1934 αναδείχθηκε πρωταθλητής Ελλάδας στα 100 μ. ελευθέρας κολύμβησης. Το 1935 απέκτησε την πολωνική υπηκοότητα και τρία χρόνια αργότερα απέκτησε πτυχίο γεωπονικής από το Πανεπιστήμιο της Λουβέν στο Βέλγιο.
Μετά τη έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και μετά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, κατέφυγε στην Παλαιστίνη. Εκεί θέλησε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στη συμμαχική υπόθεση και εκπαιδεύτηκε ως πράκτορας και σαμποτέρ από τους Άγγλους, οι οποίοι εκτίμησαν τη γερή του κράση και τη γλωσσομάθειά του.
Γεώργιος Ιβάνοφ: Οργάνωνε δολιοφθορές εις βάρος των Γερμανών κατακτητών
Το βράδυ της 13ης Οκτωβρίου του 1941 έφθασε στην Ελλάδα με αγγλικό υποβρύχιο και συνδέθηκε στην Αθήνα με μέλη της αντιστασιακή ομάδας «Οργάνωση Αντιστάσεως του Γένους» (ΟΑΓ) και με δύο αξιωματικούς του Ναυτικού, τον Ιωάννη Κοντόπουλο και τον Βασίλη Μαλλιόπουλο. Με τη βοήθεια των Αθηναίων συνεργατών του, συγκέντρωνε πληροφορίες και οργάνωνε δολιοφθορές εις βάρος των Γερμανών κατακτητών. Οι κυριότερες δολιοφθορές που οργάνωσε ήταν στο εργοστάσιο πυρομαχικών των αδελφών Μαλτσινιώτη (μετέπειτα ΠΥΡΚΑΛ), σε πολεμικά αεροπλάνα και πλοία του Άξονα.
Το «κόλπο γκρόσο» του Ιβάνοφ θα ήταν η δολοφονία του Μουσολίνι. Όταν ο Ιταλός δικτάτορας επισκέφθηκε την Αθήνα στις 20 Ιουλίου του 1942, υπήρχαν πληροφορίες ότι θα κατέλυε στο ξενοδοχείο “Μεγάλη Βρετανία”. Με τη βοήθεια υπαλλήλων του ξενοδοχείου, ο Ιβάνοφ τοποθέτησε εκρηκτικά στο υπόγειο, με σκοπό να ανατινάξει την αίθουσα υποδοχής μόλις κατέφθανε ο Μουσολίνι. Όμως, το σχέδιο της επίσκεψή του άλλαξε και ο Ντούτσε παρέμεινε μόνο για λίγες ώρες στην Αθήνα, οπότε η επιχείρηση ματαιώθηκε.
Γεώργιος Ιβάνοφ: Την πρώτη φορά που συνελήφθη από τους Γερμανούς, κατάφερε ν’ αποδράσει
Ο Ιβάνοφ βρέθηκε από την πρώτη στιγμή της παρουσίας του στην Ελλάδα στο στόχαστρο των αρχών Κατοχής. Στις 18 Δεκεμβρίου του 1941 συνελήφθη για πρώτη φορά από τους Γερμανούς, αλλά κατόρθωσε να δραπετεύσει από τα κρατητήρια της Μέρλιν.
Γεώργιος Ιβάνοφ: Τον επικήρυξαν και τον κατέδωσε ένας παλιός του φίλος
Καθώς τον μετέφεραν σε ένα αυτοκίνητο, δεμένος με χειροπέδες, πήδηξε απ’ αυτό, όταν διέσχιζε την Γ΄ Σεπτεμβρίου και εξαφανίστηκε. Τότε, οι Γερμανοί τον επικήρυξαν για 500.000 δραχμές ή το ισοδύναμο σε τρόφιμα. Μάλλον αυτός που τον κατέδωσε ήταν ένας παλιός του φίλος, ο Νίκος Πάντος. Η φωτογραφία του καταζητούμενου τοιχοκολλήθηκε σε όλη την Αθήνα.
Τον Φεβρουάριο του 1942 οι κατοχικές αρχές αύξησαν την επικήρυξη στα 500.000.000 εκατομμύρια δραχμές και στις 8 Σεπτεμβρίου του 1942 οι Ιταλοί καραμπινιέροι τον συνέλαβαν στο Πεδίο του Άρεως, μαζί με τους συνεργάτες του Κοντόπουλο, Μαλλιόπουλο και αδελφούς Γιαννάτου, κατόπιν προδοσίας του αστυνομικού Παντελή Λαμπρινόπουλου.
Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου ο Ιβάνοφ καταδικάσθηκε σε θάνατο μαζί με τους Κοντόπουλο, Παλιόπουλο και Δημήτριο Γιαννάτο, ενώ ο Κωνσταντίνος Γιαννάτος καταδικάσθηκε σε κάθειρξη 20 ετών.
Γεώργιος Ιβάνοφ: Εξουδετέρωσε τους δεσμοφύλακες και προσπάθησε να διαφύγει στο δάσος, αλλά δεν τα κατέφερε
Το πρωί της 4ης Ιανουαρίου του 1943, οι τέσσερις μελλοθάνατοι οδηγήθηκαν στον τόπο της εκτέλεσης, στην Καισαριανή. Ο Ιβάνοφ κατόρθωσε να εξουδετερώσει τους δεσμοφύλακές του και επεχείρησε να διαφύγει στο δάσος.
Όμως, η σφαίρα ενός Γερμανού στρατιώτη τον βρήκε στην πλάτη και τον εξουδετέρωσε. Αιμόφυρτος και δεμένος σ’ ένα πάσαλο εκτελέστηκε μαζί με τους συντρόφους του. Προτού πέσει νεκρός, αναφώνησε: «Ζήτω η Ελλάς! Ζήτω η Πολωνία!»
Ο ανδριάντας του Ιβάνοφ στέκεται αγέρωχα και περήφανα στην οδό Λαγκαδά της Θεσσαλονίκης, στην αρχή της οδού Αγίου Δημητρίου, στο άνω τμήμα του Πάρκου των Εθνών. Εκεί, σαν ένας σύγχρονος Προμηθέας ή και Ηρακλής, ο Ιβάνοφ, αν και αλυσοδεμένος ανάμεσα σε δύο κολώνες, προτάσσει τα στήθη και ανοίγει τις παλάμες του, σαν ένας σύγχρονος Χριστός περιμένοντας το μαρτύριό του με ηρεμία.
Ρεαλιστική η απόδοση του, μας παρουσιάζει τον ήρωα καλογυμνασμένο, με ήρεμο παιδικό πρόσωπο, το οποίο παίρνει μια κλίση προς τα αριστερά. Ο ανδριάντας του Ιβάνοφ ήταν δώρο της Πολωνικής κυβέρνησης προς τον ελληνικό λαό το 1985 και είναι έργο του γλύπτη Mieczyslav Welter. Πολύ κοντά υπάρχει και οδός που φέρει το όνομά του.
Γεώργιος Ιβάνοφ: Του απονεμήθηκαν μεταθανάτια πολεμικά παράσημα από Ελλάδα, Πολωνία και Μεγάλη Βρετανία
Επίσης προς τιμήν του Γεωργίου Ιβάνοφ, το κλειστό γυμναστήριο του Ηρακλή Θεσσαλονίκης, τα χρώματα του οποίου δόξασε ο Ελληνοπολωνός πατριώτης, ονομάστηκε «Ιβανόφειο», ενώ στον περιβάλλοντα χώρο του υπάρχει η προτομή του. Στις 25 Μαΐου 1976 του απονεμήθηκε μεταθανάτια το ανώτατο πολεμικό παράσημο της Ελλάδας, το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας». Ανάλογα παράσημα του απένειμαν η Πολωνία και η Μεγάλη Βρετανία.
