Προαστιακή έπαυλη Κλωναρίδη: Πρόκειται για μία εξοχική βίλα, η οποία έχει εγκαταλειφθεί, αλλά βρίσκεται στην οδό Πατησίων. Μέσα στο φυσικό περιβάλλον από λιόδεντρα και εσπεριδοειδή, στέκει επιβλητικά. Μία εξοχική κατοικία της πόλης των Αθηνών, η οποία οικοδομήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα.
Προαστιακή έπαυλη Κλωναρίδη: Η μορφή του κτιρίου
Μια εξοχή μακριά από το κέντρο της πόλης, αποτελούσε το προάστιο Πατήσια, με τους μεγάλους ανθόκηπους, τους αμπελώνες και τα περιβόλια. Εκεί, οικοδομείται λίγα χρόνια πριν τη στροφή στον 20ο αιώνα, η προαστιακή έπαυλη που έχει μείνει στην ιστορία από το όνομα του δεύτερου ιδιοκτήτη της ως βίλα Κλωναρίδη.
Το διώροφο, με συμπαγή όγκο κτίριο έχει ψηλά ανοίγματα διαρθρωμένα συμμετρικά σε όλες τις όψεις του, ενώ επιβλητικό είναι το πρόπυλο της εισόδου που δημιουργεί και το μοναδικό εξώστη του κτιρίου στον όροφο. Η μορφή του μοιάζει πολύ με το κτίριο που κτίστηκε το 1880, και βρίσκεται εκατοντάδες μέτρα νοτιότερα, στην οδό Πατησίων 146 και Χανίων.
Εντυπωσιακή ήταν η διακόσμηση της βίλας τόσο στις όψεις, με έντονα στοιχεία του εκλεκτικισμού, όσο στο εσωτερικό. Έτσι, οι εξωτερικές επιφάνειες χαρακτηρίζονται από τον πλούσιο αλλά όχι υπερβολικό κεραμοπλαστικό διάκοσμο, που εμπνέεται από την ελληνική ιστορική παράδοση αλλά και από δυτικότροπα στυλ, με τη διαχωριστική ανάμεσα στις στάθμες, οδοντωτή ταινία, τα ανθεμωτά ακροκέραμα κατά μήκος της δίριχτης στέγης, τα μπαλούστρα στον εξώστη, αλλά και τα μπαλούστρα του δώματος από την πρώτη φάση της επέκτασης της οικίας.
Προαστιακή έπαυλη Κλωναρίδη: Τα χρώματα
Το χρώμα του πηλού συνδυάζεται άψογα με το κόκκινο χρώμα των επιχρισμάτων, όπως με δυσκολία διακρίνουμε σήμερα. Το περίγραμμα και των τεσσάρων όψεων του κτιρίου τονιζόταν από γραπτή ταινία στο χρώμα της ώχρας. Αυτή η αρμονία των γήινων, ζεστών χρωμάτων και των υλικών δομής της εξοχικής βίλας εξάπτει τη φαντασία μας για ένα ταξίδι στο παρελθόν, όταν η βίλα έστεκε επιβλητική μέσα σε ένα φυσικό περιβάλλον γεμάτο από λιόδεντρα και εσπεριδοειδή.
Στο εσωτερικό της βίλας, οι χώροι υποδοχής και οι κοινόχρηστοι ήταν διακοσμημένοι με επιβλητικές οροφογραφίες, τοιχογραφίες και γείσα, με πλούσια χρώματα, φυτικά και γεωμετρικά σχέδια, υιοθετώντας την τάση που σε όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα χαρακτηρίζει τα πλούσια αστικά σπίτια κάθε αρχιτεκτονικής ρυθμολογίας στην ελληνική επικράτεια, από τα αρχοντικά της Μακεδονίας και της Θράκης μέχρι τα νεοκλασικά του Αιγαίου.
Προαστιακή έπαυλη Κλωναρίδη: Εργατικές κατοικίες στα εργοστάσια
Λίγα χρόνια αργότερα από την κατασκευή της βίλας, οι αδελφοί Κλωναρίδη, προχωρούν στην εξαγορά της. Το ίδιο και για τις εκτάσεις γύρω από αυτή. Αυτό, προκειμένου να κατασκευάσουν το 1903 το ομώνυμο και πρώτο στην Ελλάδα, εργοστάσιο Ζυθοποιίας και Παγοποιίας. Στη βίλα εγκαταστάθηκε η οικογένεια Ερρίκου Κλωναρίδη. Κι ενώ στην Ευρώπη, τουλάχιστον έναν αιώνα νωρίτερα αναπτύσσονται στο περιβάλλον των εργοστασίων εργατικές κατοικίες.
Στην Ελλάδα η πρακτική αυτή δεν είχε ως τότε ακολουθηθεί. Αυτό συνέβαινε κυρίως λόγω του μικρού μεγέθους των βιομηχανικών μονάδων. Επιπλέον, εξαιτίας του μικρού ανθρώπινου δυναμικού που απασχολούσαν. Έτσι, σύμφωνα με την ιδιοσυγκρασία των παραδοσιακών επιχειρηματιών της εποχής, ήταν σύνηθες οι βιομήχανοι, να διαμένουν στον ευρύτερο χώρο των εργοστασίων τους. Σκοπός ήταν να έχουν τον άμεσο έλεγχο της παραγωγής. Γεγονός που προφανώς έχει τις ρίζες του πίσω στα χρόνια των μεγάλων γαιοκτημόνων.
