Μιχάλης Στούκας: Πρόκειται για τον γνωστό Έλληνα σταυρολεξά. Ο ίδιος έχει φτιάξει πάνω από πεντακόσιες χιλιάδες σταυρόλεξα και συνεχίζει. Τα σταυρόλεξα είναι ολόκληρη, η ζωή του. Με αυτά ασχολείται, πάνω σε αυτά εργάζεται και για αυτά ζει και αναπνέει.
«Από μικρός έλυνα σταυρόλεξα, από τα 6 μου. Είχε φέρει ο αδερφός μου ένα σταυρόλεξο της εποχής στο σπίτι, το Εγκυκλοπαιδικό Σταυρόλεξο, και μου τράβηξε την προσοχή. Εγώ πήγαινα Α’ Δημοτικού τότε. Στα 16-17 είχα φτάσει στο σημείο να λύνω τα σταυρόλεξα σε χρόνο dt. Ένα τεύχος την μέρα. Έχω τελειώσει και Μαθηματικός. Όταν πέρασα στην Πάτρα, είχαμε μαθήματα τα οποία τα ψιλοβαριόμουνα και στην ώρα της παράδοσης έφτιαχνα σταυρόλεξα. Ένας φίλος, που δεν είχε καμία σχέση με τα σταυρόλεξα, μου λέει “ρε συ Μιχάλη, γιατί δεν φτιάχνεις πιο πολλά να τα πας κάπου να τα πουλήσεις;”. Μιλάμε για το 1984 τώρα.
Ο αδερφός μου έχει μεγάλο ταλέντο στο σκίτσο. Εγώ διάβαζα τότε πολύ Πόε. Είχα φτιάξει ένα αφιέρωμα με σταυρόλεξα στον Πόε, και ο αδερφός μου έφτιαξε ένα πολύ ωραίο σκίτσο του Πόε.
Πήρα τηλέφωνο στο “Κουίζ“, που ήταν τότε ο συχγωρεμένος ο εκδότης Γιάννης Δραγούνης που έβγαζε τον “Ποπάυ”, και πήγα με τον αδερφό μου από εκεί. Τα είδε, του έκαναν τρομερή εντύπωση κυρίως ως προς την πρωτοτυπία και την θεματολογία. Με πήραν τηλέφωνο, καλοκαίρι του 1984, ήμουν στην Πάτρα. Ήρθα Αθήνα κι έτσι ξεκίνησε η επαγγελματική μου ενασχόληση με τα σταυρόλεξα και από εκεί πήρα και τα πρώτα μου χρήματα. Πρέπει να ήταν κάπου 10.000 δρχ τότε.
Τελείωσα τη σχολή, είχα μπει και στο “Γρίφο” και είχα αρχίσει να μπαίνω για τα καλά στο χώρο. Το πρόβλημα μου ήταν “μαθηματικός ή σταυρολεξάς;”
Έκανα πολλά ιδιαίτερα και σε φροντιστήρια στην Αθήνα, είχα δικτυωθεί αλλά πνευματικά ήταν δύο διαφορετικά πράγματα. Εγώ ό,τι κάνω θέλω να το κάνω καλά, αλλιώς δεν το κάνω. Αφοσιώθηκα στα σταυρόλεξα αποκλειστικά από το 1992-1993 περίπου μέχρι σήμερα».
«Το επάγγελμα μου είναι σταυρολεξάς. Έχω συνεργαστεί με τον κ. Χαραλαμπάκη στο Λεξικό της Ακαδημίας και γράφω και ιστορικά άρθρα σε σάιτ.
Έχω συνεργαστεί με το “Τεστ”, τον “Γρίφο”, το “Κουίζ” με όλα τα σταυρόλεξα που έβγαζε ο Ανεμοδουράς και στη συνέχεια ο κ. Πολίτης, το Σάββατο, το Σάββατο των Διακοπών, το Μολύβι, τα Σκανδιναβικά. ¨Ο,τι περιοδικό έχει κυκλοφορήσει με σταυρόλεξα τα τελευταία 30 χρόνια έχει μέσα δικά μου».
«Εγώ ξυπνάω λίγο αργά γιατί δουλεύω μέχρι αργά κι έχω πάντα στο μυαλό μου τι θέλω να φτιάξω. Εάν μου πουν από το “Τεστ” ότι θέλουν αύριο 20 σταυρόλεξα σε μία μέρα, το κάνω. Χωρίς ορισμούς, μπορώ να φτιάξω πάνω από 50 σε μία μέρα. Και το έχω κάνει. Χωρίς ορισμούς θέλω κανα 5λεπτό το πολύ για ένα σταυρόλεξο».
«Ε εντάξει, είχα καταπιεί μία εγκυκλοπαίδεια μικρός (γέλια). Ο σωστός επαγγελματίας στο χώρο του σταυρολέξου πρέπει να ενημερώνεται, γιατί αν εσείς πάρετε ένα σταυρόλεξο και δείτε κάποια παλιά πράγματα, θα σκεφτείτε “μας δουλεύουνε;”
Κοιτάξτε οι φυσιολογικοί άνθρωποι διαβάζουνε λογοτεχνικά βιβλία ή οτιδήποτε άλλο, οι νέοι το έχουν κόψει βέβαια. Εγώ διαβάζω εγκυκλοπαίδειες. Και μπορεί να μην το πιστέψετε αλλά αν με ρωτήσετε “πού την βρήκες αυτή τη λέξη”, θα σας πω σε ποιο τόμο της εγκυκλοπαίδειας Britannica από τους 61 είναι, και πιθανότατα για το άτομο που θα με ρωτήσετε θα σας πω ημερομηνία γέννησης και θανάτου.
Είναι μία μνήμη που καταρρίπτει όλα τα επιστημονικά επιχειρήματα ότι ο άνθρωπος ξεχνάει, ότι ο άνθρωπος μετά από κάποια ηλικία έχει φθίνουσα μνήμη. Δόξα τω Θεώ η μνήμη μου είναι σε υψηλότατο επίπεδο και φυσικά διαβάζω πάντα».
«Υπάρχει πτώση στις πωλήσεις αλλά αυτό έχει να κάνει και με το ότι δυστυχώς έχουν φύγει από τη ζωή κάποιοι σπουδαίοι σταυρολεξάδες του παρελθόντος και δεν υπάρχουν αντικαταστάτες τους. Όπως και σπουδαίοι εκδότες στυλοβάτες του χώρου.
Πληρώνομαι με το κομμάτι, φτιάχνω ένα σταυρόλεξο πληρώνομαι για ένα σταυρόλεξο. Είμαι μπλοκάκιας, ελεύθερος επαγγελματίας, και επειδή θεωρούμαι μάλλον ο καλύτερος έχω πολλή δουλειά, αλλά μας τσάκισε ο ΣΥΡΙΖΑ με τις εισφορές και με την Εφορία. Ούτε ασφάλεια έχω. Μπορεί να ζήσει κάποιος από τα σταυρόλεξα, αλλά είμαι ο μόνος που είμαι αποκλειστικά σταυρολεξάς. Μέχρι και αστυνομικοί συνταξιούχοι υπάρχουν. Όταν αναλαμβάνω ένα τεύχος ολόκληρο, εκεί δεν κάθομαι να μετρήσω, το τεύχος θα πάει 500 ευρώ. Μου λέει ο εκδότης θα σου δώσω 400 ευρώ, λέω εντάξει, δεν είμαι ο τύπος ο μαξιμαλιστής. Για παράδειγμα εσείς θέλετε να σας φτιάξω 10 σταυρόλεξα. Ένα σταυρόλεξο 10 επί 10, έχει 100 τετραγωνάκια. Η τιμή είναι ένα 10λεπτο το κουτάκι. Άρα 100 επί 0,1 κάνει 10 ευρώ. Στο Τεστ πληρώνομαι έτσι, 10 επί 18 ίσον 180 επί 0,1 μας κάνει 18 ευρώ. Πόσα σταυρόλεξα είναι; 10. Άρα 180 ευρώ, μείον 20% φόρο συν 24% ΦΠΑ».
«Όσο με έχει καλά ο Θεός και όσο με ανέχεται θα φτιάχνω σταυρόλεξα. Ακόμα και σε φάσεις που δεν είναι φυσιολογικό να δουλεύω, όπως όταν πάω στο χωριό μου στην Καστάνιανη Πωγωνίου στα Γιάννενα, εγώ φτιάχνω σταυρόλεξα. Δεν προλαβαίνω να λύνω σταυρόλεξα άλλων. Ρίχνω μια ματιά να δω τι κάνουν οι άλλοι αλλά μέχρι εκεί. Δυστυχώς κάποιοι δημοσιεύουν στα περιοδικά τους παλιά σταυρόλεξα χωρίς να ενημερώνουν το αναγνωστικό κοινό, κι αυτό είναι απαράδεκτο. Επίσης εγώ πουλάω μία φορά το σταυρόλεξο και κάποιοι το βάζουν 10 φορές.
Τα τελευταία χρόνια με την ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και των υπολογιστών, φτιάχνονται σταυρόλεξα αποκλειστικά από προγράμματα, τα οποία λειτουργούν με βάση δεδομένων. Τα σταυρόλεξα από προγράμματα έχουν περιορισμούς. Μπορεί να μπουν μέχρι 3-4 ορισμοί. Για παράδειγμα “Κική Δημουλά”, ένα σταυρόλεξο από πρόγραμμα δεν έχει ενημερωθεί ότι η Κική Δημουλά έχει πεθάνει. Το μόνο περιοδικό όπου φτιάχνουν αποκλειστικά άνθρωποι σταυρόλεξα είναι το “Τεστ” και είναι προς τιμήν του. Θα έπρεπε να ενημερώνουν τον κόσμο για τα σταυρόλεξα που φτιάχνονται από προγράμματα».
Είμαστε το πολύ καμιά δεκαριά σταυρολεξάδες πλέον αλλά οι περισσότεροι κόβουν αποδείξεις στο όνομα της γυναίκας τους, της κόρης τους και δεν φαίνονται πουθενά. Εγώ κόβω ως Μιχάλης Στούκας.
Υπάρχει πολιτική από τα περιοδικά να μην βάζουμε τα ονόματά μας γιατί φοβούνται μην τους πάρουν τους συνεργάτες οι άλλοι. Φοβούνται επίσης ότι αν μπουν τα ονόματά μας θα αρχίσουμε μετά να ζητάμε ασφάλειες. Φωτογραφία μου ακόμα και στα άρθρα δεν βάζω, έχω κακή σχέση με τον φωτογραφικό φακό κι αυτός μαζί μου. Όσα για τα σταυρόλεξα που φτιάχνονται από προγράμματα, τι να σας πουν; Ότι είναι από πρόγραμμα;»
«Το σταυρόλεξο έχει φανατικούς αναγνώστες. Το σταυρόλεξο είναι το μόνο είδος του έντυπου λόγου όπου δεν μπορείς να γράψεις ανακρίβειες. Γιατί θα βρεθεί ένας που θα πει “μα τι λέτε;” Και εάν γίνει ένα λάθος, μετά κόλαση, σπάνε τα τηλέφωνα στα περιοδικά. Στο σταυρόλεξα απαγορεύονται τα λάθη. Το κοινό είναι πάρα πολύ απαιτητικό».
Γεννήθηκε στην Ανθούπολη,συνοικία του Περιστερίου Αττικής, όπου ζει μέχρι και σήμερα. Η καταγωγή του είναι από την ακριτική Καστάνιανη Πωγωνίου, του νομού Ιωαννίνων.
Είναι απόφοιτος του Μαθηματικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών. Από τα πρώτα φοιτητικά του χρόνια, σχεδόν τρεις δεκαετίες πλέον, είναι επαγγελματίας κατασκευαστής σταυρολέξων και μέχρι σήμερα έχει φτιάξει περίπου 500.000 σταυρόλεξα, που έχουν δημοσιευθεί σε όλα τα σταυρολεξικά περιοδικά αλλά και εφημερίδες και άλλα περιοδικά, σάιτ κλπ.
Επίσης, είναι συνεργάτης του ομότιμου καθηγητή του ΕΚΠΑ κύριου Χριστόφορου Χαραλαμπάκη στο «Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών» από το 2009 μέχρι σήμερα.
Τέλος, από το 2016, έχει γράψει στο διαδίκτυο περισσότερα από 400 άρθρα, με ιστορικό κυρίως περιεχόμενο τα οποία είχαν μεγάλη απήχηση.