den-paei-o-noys-soy-se-ti-chrisimeye-ayto-to-orthogonio-sidero-poy-evlepes-palia-dipla-stis-portes-ton-spition-268353
16:43

Δεν πάει ο νους σου: Σε τι χρησίμευε αυτό το ορθογώνιο σίδερο που έβλεπες παλιά δίπλα στις πόρτες των σπιτιών

16:43
Νίκη Μουλά

Το ποδόμακτρο ή ξελασπωτήρας εξώπορτας είναι το ορθογώνιο σίδερο, που βρισκόταν παλιά δίπλα από τις εισόδους των σπιτιών και η χρήση του ήταν πολύ διαδεδομένη παλαιότερα, όταν οι δρόμοι ήταν χωμάτινοι και γεμάτοι λάσπη.

Advertisement

Ποια ήταν η χρήση του ποδόμακτρου

Πριν μπουν στο σπίτι, οι άνθρωποι πατούσαν στο ποδόμακτρο για να ξεφορτωθούν τη λάσπη και τις ακαθαρσίες από τα παπούτσια τους, διατηρώντας έτσι το σπίτι καθαρό.

Advertisement

Το ποδόμακτρο πρόσφερε μια σταθερή επιφάνεια για να πατήσουν οι άνθρωποι, μειώνοντας τον κίνδυνο να γλιστρήσουν και να πέσουν, ειδικά σε βροχερές ή χειμωνιάτικες συνθήκες.

Advertisement

Το ποδόμακτρο κατασκευαζόταν συνήθως από σίδερο, αν και υπήρχαν και ξύλινες εκδοχές. Ήταν ορθογώνιο ή τετράγωνο σε σχήμα, με ελαφρώς ανυψωμένη άκρη, ώστε να συγκρατεί τα παπούτσια.

Advertisement

Μερικά ποδόμακτρα είχαν περίτεχνα σχέδια ή σκαλίσματα, προσδίδοντας μια διακοσμητική πινελιά στην είσοδο του σπιτιού.

Τι είναι το ποδόμακτρο

Advertisement

Εκτός από την πρακτική του λειτουργία, το ποδόμακτρο απέκτησε και συμβολική σημασία.

Λειτουργούσε ως ένα είδος καλωσορίσματος στους επισκέπτες, προσκαλώντας τους να καθαρίσουν τα παπούτσια τους πριν μπουν στο σπίτι και δείχνοντας σεβασμό προς το σπίτι και τους κατοίκους του.

Σε κάποιες κουλτούρες, υπήρχε η πεποίθηση ότι το ποδόμακτρο συμβόλιζε την κάθαρση, αφού πριν περάσουν το κατώφλι, οι άνθρωποι άφηναν πίσω τους τη βρωμιά του εξωτερικού κόσμου, συμβολίζοντας την απομάκρυνση των αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων.

Σήμερα, με τους ασφαλτοστρωμένους δρόμους και την ύπαρξη παπουτσοκαθαριστών στις εισόδους των σπιτιών, η χρήση του ποδόμακτρου έχει μειωθεί αισθητά, αλλά σε πολλά σπίτια, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές ή σε παλιά κτίρια, τα ποδόμακτρα εξακολουθούν να υπάρχουν.

Ρετρό το ποδόμακτρο σήμερα

Το σίδερο αυτό πλέον θεωρείται ρετρό, αλλά κοσμεί ακόμη πολλά vintage ή νεοκλασικά σπίτια που έχουν ανακαινισθεί. Ήταν σε χρήση ακόμη και μέχρι τη δεκαετία του 1950, αλλά πλέον τα περισσότερα είναι σκουριασμένα, να θυμίζουν μια άλλη, περασμένη εποχή.

Ποδόμακτρο: Το περίεργο σίδερο στις εισόδους των παλιών σπιτιών – Ποια ήταν η χρήση του

Ποδόμακτρο: Οι παλιές ιστορίες είναι αυτές που κάνουν τους νέους να τις ακούνε και τους παλιούς να τις διηγούνται. Μία από αυτές τις ιστορίες έχει να κάνει με το ποδόμακτρο ή αλλιώς ξελασπωτήρας εξώπορτας. Πρόκειται για ένα ορθογώνιο σίδερο. Ένα ορθογώνιο σίδερο, το οποίο βρισκόταν έξω από παλιά σπίτια και κτίρια.

Οι νεότερες γενιές είναι βέβαιο πως μπορεί να μην το έχουν δει ποτέ. Αντίθετα, οι παλαιότερες γενιές σίγουρα θα έχουν ανέβει πάνω σε ένα ποδόμακτρο. Επίσης, μπορεί να έχουν σκοντάψει πάνω του. Το ορθογώνιο σίδερο είναι βιδωμένο στο έδαφος. Η λέξη «ποδόμακτρο» προέρχεται από το πόδι και το μάκτρον. Μάκτρον σημαίνει οτιδήποτε χρησιμοποιούμε για να σκουπιστούμε.

Ο ξελασπωτήρας ήταν εγκατεστημένος έξω από όλα τα σπίτια. Σίγουρα, θα το έβλεπε κάποιος να είναι βιδωμένος στο έδαφος, δίπλα από κάποια πόρτα. Σχετικά με τη χρήση του, ήταν πολύ πρακτική για την παλαιότερη εποχή. Οι άνθρωποι μπορούσαν να καθαρίσουν τα παπούτσια τους από τις λάσπες ή τις ακαθαρσίες. Έτσι, έμπαιναν στο σπίτι, χωρίς να το γεμίζουν π.χ. με λάσπες. Μάλιστα, παλαιότερα οι δρόμοι ήταν χωμάτινοι. Τι σημαίνει αυτό; Μα φυσικά πως ένα ποδόμακτρο για κάθε σπίτι, θεωρούνταν επιβεβλημένο να υπάρχει.

Όσον αφορά τα αρχοντικά σπίτια, οι ιδιοκτήτες τους προτιμούσαν να έχουν όμορφα και ιδιαίτερα σχέδια. Σχέδια που να αναδεικνύουν το σπίτι. Δηλαδή, να έχει να κερδίσει κάτι από αυτό το επιπλέον και χρήσιμο εργαλείο. Πλέον, μπορεί κανείς να συναντήσει ένα ξελασπωτήρα, μόνο σε διατηρημένα σπίτια παλαιάς εποχής. Οι περισσότεροι ξελασπωτήρες είναι σκουριασμένοι. Ωστόσο, έχουν να διηγηθούν από μόνοι τους, ιστορίες. Ιστορίες, μιας άλλης εποχής…