Lockdown: Τα αποτυχημένα μέτρα, οι τεράστιες ζημιές στην οικονομία και την κοινωνία έφεραν την εμφανή χαλάρωσή του. Η κυβέρνηση δεν κατάφερε να περιορίσει την πανδημία. Δεν μπόρεσε ούτε να συγκρατήσει την πτώση της πραγματικής οικονομίας. Έτσι, υποχρεώνεται να χαλαρώσει τους περιορισμούς, παρά το ρίσκο και τις επιφυλάξεις των στελεχών της και των επιστημόνων. Αναλυτικότερα:
Lockdown: Οι παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην κυβερνητική απόφαση
● Ο πρώτος παράγοντας που επέδρασε στην κυβερνητική απόφαση ήταν η ευρεία παραβίαση των μέτρων. Αυτή είχε προσλάβει πλέον χαρακτήρα μαζικής ανυπακοής. Κυρίως από την πλευρά των νεότερων ηλικιών.
● Το δεύτερο κριτήριο ήταν οι αφόρητες πιέσεις από τον εμπορικό κόσμο. Αυτός βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής ύστερα από οκτώ μήνες απραξίας τον τελευταίο χρόνο.
● Το τρίτο ήταν η κατακόρυφη δημοσκοπική αύξηση, στις δημοσκοπήσεις, των πολιτών που ζητούσαν άνοιγμα δραστηριοτήτων. Σε εποχή δημοσκοπικής κάμψης η κυβέρνηση προτίμησε να μην προκαλέσει άλλο την τύχη της. Προτίμησε να μην ρισκάρει μια ευρεία κοινωνική δυσαρέσκεια.
Lockdown: Μπαΐλντισε η κοινωνία
Όλους τους προηγούμενους μήνες – και ήταν πολλοί, στη δύσκολη μάλιστα χειμερινή περίοδο – η κοινωνία μπαΐλντισε καθώς:
● Για όλους ήταν πολύ δύσκολο να μην υπάρχει καμιά δυνατότητα νόμιμης ψυχαγωγίας, κυκλοφορίας και βόλτας. Ακόμη και σε περιοχές όπου θα μπορούσαν να εκδράμουν χωρίς να υπάρξει ούτε καν ιδέα συνωστισμού.
● Για πάρα πολλούς – εργαζόμενους και μικρούς επιχειρηματίες – ήταν ακόμη πιο δύσκολο. Ήταν δύσκολο να ζουν με τα ψίχουλα των επιδοτήσεων, και μάλιστα τα τρία τέταρτα του τελευταίου ημερολογιακού έτους. Ήδη εξάλλου για πολλούς μικρούς επιχειρηματίες το άνοιγμα αποτελεί ένα είδος τελευταίας ευκαιρίας, ένα κρας τεστ για το αν μπορούν να επιβιώσουν.
● Για τα παιδιά η συνέπεια των κλειστών σχολείων – αφού κανένα μοντέλο ασφαλούς λειτουργίας δεν εξετάστηκε από την κυβέρνηση – ήταν η ψυχολογική και μαθησιακή αποδιοργάνωση. Πλην εκείνων που είχαν την άνεση είτε να φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία είτε να κάνουν (διαδικτυακά) ιδιαίτερα για να καλύπτουν τα κενά που δημιουργούσε η τηλεκπαίδευση.
● Η επιτήρηση των μέτρων περιορισμού αποδείχθηκε αδύνατη και τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης, ύστερα από τον αναίτιο και βάρβαρο ξυλοδαρμό πολίτη από αστυνομικό, είχαν αποτέλεσμα την εξαφάνιση ακόμη και των στοιχειωδών ελέγχων. Ταυτοχρόνως ηλέκτρισαν ακόμη περισσότερο την ατμόσφαιρα σε μια κοινωνία που ήδη έδειχνε εμπράκτως από την αρχή ότι δεν αντέχει να τηρήσει τους πολύμηνους περιορισμούς.
Καλό είναι επίσης να σημειώσουμε την τελευταία προειδοποίηση του ΔΝΤ, ότι οι συνέπειες των παρατεταμένων λοκντάουν μπορεί να προκαλέσουν σοβαρό κλονισμό της εμπιστοσύνης των κοινωνιών προς τις κυβερνήσεις και κοινωνικές αναταραχές .
Lockdown: Παράφωνο «ακορντεόν»
Πέρα όμως από την κοινωνική… δυσανεξία, είναι κοινή η διαπίστωση ότι το λοκντάουν με τη μορφή «ακορντεόν» απέτυχε.
● Η ιχνηλάτηση κρουσμάτων ήταν, κατά γενική ομολογία, ανύπαρκτη, παρότι πολλοί επιστήμονες τόνιζαν αυτή την ανάγκη εδώ και πολλούς μήνες. Το ίδιο και οι έλεγχοι σε τόπους ύποπτους για μαζική διασπορά του κορωνοϊού.
● Οι συγκοινωνίες ήταν εξαρχής – και παρέμειναν – χώροι άκρως επικίνδυνοι λόγω του συνωστισμού που παρατηρήθηκε ακόμη και στη διάρκεια του λοκντάουν, αφού και περισσότερες δραστηριότητες ήταν ανοιχτές συγκριτικά με την άνοιξη του 2020 και κανένα σχέδιο αναδιοργάνωσης και ενίσχυσης των δρομολογίων δεν εφαρμόστηκε.
Κι άλλες λεπτομέρειες για το παράφωνο «ακορντεόν»:
● Οι αλληλοσυγκρουόμενες κυβερνητικές αποφάσεις έδιναν συνεχώς συγκεχυμένα μηνύματα προς την κοινωνία, η οποία ποτέ δεν κατάλαβε τι γίνεται με τη μεταδοτικότητα του ιού στα σχολεία, στα εμπορικά καταστήματα, στις διαδημοτικές μετακινήσεις. Επιστήμονες και υπουργοί συγκρούονταν σε όλους τους πιθανούς συνδυασμούς με αποτέλεσμα την απώλεια αξιοπιστίας των τελικών κυβερνητικών αποφάσεων.
● Τα περιστατικά καταστρατήγησης των περιορισμών από κυβερνητικά στελέχη και τον ίδιο τον πρωθυπουργό επέτειναν τη σύγχυση, όταν δεν προκαλούσαν αφόρητο εκνευρισμό στους πολίτες που καλούνταν την ίδια ώρα να μην πηγαίνουν καν σε ελεύθερους χώρους έξω από τον δήμο τους.
● Μέσα σε όλα η κυβέρνηση, για λόγους που δεν είναι εύκολα κατανοητοί, αποφάσισε να συγκρουστεί με το πλέον «δυναμικό» (και ανθεκτικό στον ιό) τμήμα της κοινωνίας, τη νεολαία, επισπεύδοντας μέτρα, όπως η πανεπιστημιακή αστυνομία, τα οποία κάλλιστα θα μπορούσαν να έρθουν αργότερα, όταν θα βγαίναμε από το «λούκι» της πανδημίας, με συνέπεια μια έκρηξη διαδηλώσεων που έπειτα κρίθηκαν – και αυτές – ύποπτες για υπερμετάδοση του ιού.
Σε αυτό το κλίμα, λοκντάουν πρακτικά δεν εφαρμοζόταν, πάρα πολλοί πολίτες άρχισαν να συμπεριφέρονται με τρόπο επικίνδυνο για τους ίδιους και τους γύρω τους – όπως άλλωστε συνέβη και σε πολλές άλλες χώρες – και το μόνο που έμενε ήταν η ζημιά στην οικονομία.
