Σαντορίνη: Αν όλα ήταν φυσιολογικά, στο συγκεκριμένο νησί θα υπήρχε πολύς κόσμος. Όμως, τον περασμένο μήνα, το συγκεκριμένο νησί δεν είχε τον κόσμο που θα περίμεναν οι άνθρωποι του τουρισμού. Τα καταστήματα είναι κλειστά και οι δρόμοι είναι άδειοι. Το νησί είχε παρουσιάσει την τελευταία τριετία αύξηση τουριστικής κίνησης κατά 66,6%. Αντίθετα, φέτος η πληρότητα των καταλυμάτων για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο φτάνει το 8%.
Η Σαντορίνη δέχεται τα τελευταία χρόνια περίπου 1,7 εκατ. αφίξεις αεροπορικώς και ακτοπλοϊκώς. Αυτές μεταφράζονται σε περισσότερες από 5,5 εκατ. διανυκτερεύσεις, έναντι 750 χιλιάδων αφίξεων (+126%!) με 3,3 εκατ. διανυκτερεύσεις το 2012. Σε αυτούς τους αριθμούς προστίθενται οι ημερήσιοι επισκέπτες κρουαζιέρας. Αυτοί υπολογίζονται σε 850.000 ή 10.000- 15.000 ημερησίως. Πέρσι καταγράφηκε ρεκόρ στον αριθμό των κρουαζιερόπλοιων που έδεσαν στο λιμάνι της (592), μεταφέροντας 980.771 επιβάτες. Μόνο ο Πειραιάς στον ελληνικό χώρο είχε περισσότερα.
Φέτος, το νησί των 25.000 μόνιμων κατοίκων και των 76 τ.χλμ. σε έκταση, υπολογιζόταν ότι θα υποδεχτεί κοντά στους 2 εκατ. τουρίστες. Πάνω από το 90% της οικονομίας του βασίζεται στον τουρισμό. Ο αντίκτυπος του lockdown είναι πιο επώδυνος από οποιονδήποτε άλλο ελληνικό προορισμό.
Και φυσικά δεν είναι μόνο οι ιδιοκτήτες ξενοδοχειακών μονάδων / καταλυμάτων και οι επαγγελματίες της εστίασης και της νυχτερινής διασκέδασης που απορροφούν το πλήγμα. Το ίδιο συμβαίνει για πολλούς από τους τοπικούς παραγωγούς.
Για παράδειγμα, οι επιχειρήσεις οινοποιίας του νησιού έχουν βάλει ουσιαστικά λουκέτο για τη σεζόν. «Συνήθως παράγουμε 50.000 φιάλες τον χρόνο. Βασιζόμαστε πολύ στις εξαγωγές, όπου αυτή τη στιγμή είμαστε στο μηδέν. Ο διανομέας μας στις ΗΠΑ μας ενημέρωσε πως όσο τα εστιατόρια εκεί παραμένουν κλειστά. Δεν υπάρχει αγορά για το κρασί μας», δήλωσε στο CNN στέλεχος μίας εκ των επιχειρήσεων οινοποιίας του νησιού.
Ωστόσο στο ρεπορτάζ του CNN, που δημοσιεύτηκε προ ολίγων ημερών, φωτίζεται και η θετική πλευρά αυτών των εξελίξεων. Το καμπανάκι του κινδύνου για την αλόγιστη προσέλκυση τουριστών που είχε δημιουργήσει ένα στρεβλό, αν όχι σαθρό, πρότυπο ανάπτυξης έχει ηχήσει εδώ και καιρό.
Τον περασμένο Ιανουάριο η ίδια η ΕΕ είχε συμπεριλάβει σε έκθεσή της τη Σαντορίνη ως ένας από τους ευρωπαϊκούς προορισμούς που φλερτάρει με αλλοίωση του χαρακτήρα και του κοινωνικού ιστού της, λόγω του υπερτουρισμού. Μεταξύ άλλων έκανε τότε λόγο για το φαινόμενο «crowd out», ήτοι τη διάβρωση του τοπικού ιστού λόγω της επιλογής των κατοίκων να φεύγουν από τα σπίτια τους για να τα νοικιάσουν και τον εξαναγκασμό των εργαζόμενων να ζουν σε άθλιες συνθήκες μέσα σε πρόχειρα παραπήγματα.
Συνοδευτικό αυτού είναι και η αύξηση της πίεσης για νέα δόμηση σε έναν ήδη κορεσμένο πολεοδομικά πεπερασμένης έκτασης τόπο, που είναι κτισμένο το 15% της συνολικής επιφάνειας του, συγκριτικά με μέσο όρο 1% σε άλλα ελληνικά νησιά! Κανείς δεν σκέφτηκε να βάλει φρένο σε όλο αυτό και το νησί που πλέον φιλοξενεί τις ημέρες αιχμής έως και 150.000 τουρίστες, το μόνο που εξακολουθεί να «σκέφτεται» είναι πώς θα φιλοξενήσει τον επόμενο χρόνο περισσότερους αν η ζήτηση αυξηθεί.
«Για έναν προορισμό που βρίσκεται μόλις στη δεύτερη θέση, πίσω από τη Βενετία όσον αφορά τους προορισμούς κρουαζιέρας, το γεγονός ότι φέτος τα τεράστια κρουαζιερόπλοια θα λάμψουν διά της απουσίας τους, έχει και την θετική του πλευρά. Με κάθε πλοίο να ισοδυναμεί με έως και 3.000 τουρίστες, αυτά τα πλωτά ξενοδοχεία, συνέβαλαν στο να φράζουν οι δρόμοι του νησιού», ανέφερε το ρεπορτάζ. Επιπλέον, η παντελής έλλειψη επισκεπτών το περασμένο διάστημα δημιούργησε τις συνθήκες για να προχωρήσουν ή να ολοκληρωθούν σημαντικά έργα.
Ένα απ’ αυτά είναι το λιμάνι του Αθηνιού, που θα διευκολύνει πολύ τις θαλάσσιες βόλτες γύρω από το νησί. Ο νέος τερματικός σταθμός στο αεροδρόμιο είναι πλέον λειτουργικός, όπως και οι δρόμος που συνδέει την Οία με τον αερολιμένα.
Αρκετοί είναι και οι ντόπιοι που βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο. Προσδοκούν ότι το νησί θα επουλώσει πληγές και θα αφεθεί να ανθίσει ξανά, προβάλλοντας αμιγώς την ομορφιά του και όχι το ρόλο μιας μηχανής που παράγει χρήμα. Το ζήτημα βέβαια είναι να ληφθούν τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα, ώστε το διάστημα που η Σαντορίνη θα ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς «αυτοΐασης» να μην αποδειχθεί απλώς μια σταγόνα στο… απέραντο γαλάζιο που την περιβάλλει.