Το 1888 ο καπνός φτάνει με καϊκια στην Καλαμάτα και τα αδέλφια Γιώργος και Ευστάθιος Καρέλιας φτιάχνουν τσιγάρα και προμηθεύουν τη γύρω περιοχή.
Της: Έπη Τρίμη
Στον αντίποδα το 2014, στην εποχή της βαθιάς κρίσης η εταιρεία Καρέλιας σημειώνει κέρδη και μοιράζει 2,5 εκατομμύρια ευρώ ως μπόνους στους εργαζόμενους. Αυτή είναι η ιστορία της βιομηχανίας καπνού Κεράνη, του μοναδικού ατόφια ελληνικού σήματος που διασώζεται.
«Ο καπνός, καθώς η Μεσσηνία δεν είναι καπνοπαραγωγική περιοχή, έρχεται με καΐκια από το Αγρίνιο και τη Λαμία. Ο Γιώργος Καρέλιας απέκτησε οκτώ παιδιά, τέσσερις γιους και τέσσερα κορίτσια. Αργότερα οι γιοι του Ανδρέας, Κωνσταντίνος, Ιωάννης και Ευστάθιος ασχολούνται με την επιχείρηση.
Ο πρωτότοκος Ανδρέας, ο οποίος κατέχει τη νευραλγική θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου της «Καρέλια» αντίκρυσε το φως του κόσμου στις 31 Οκτωβρίου του 1966. Επίσης 31 Οκτωβρίου, αλλά του 1969, έχει γεννηθεί ο αδελφός του Στάθης. Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής της εισηγμένης στο χρηματιστήριο εταιρείας.
Το 1916 ο γιος του Ανδρέας Καρέλιας αγοράζει την πρώτη σιγαροποιητική μηχανή» Ανατρέχοντας στην Ιστορία του Ελληνικού Τσιγάρου από το ανεξάντλητου πλούτου Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο ανιχνεύουμε τις απαρχές αυτής της εταιρείας που έμελλε να γιγαντωθεί.
Το 1930 το σήμα Καρέλιας είναι πασίγνωστο στην Πελοπόννησο αλλά άγνωστο στην υπόλοιπη Ελλάδα με το πρώτο τσιγάρο να ονομάζεται «Πετρόμπεης Σιγαρέτα Αφοί Καρέλια». Έπρεπε να φτάσει η εποχή του Μεσοπολέμου για να αρχίσει η μεγαλύτερη άνθηση και η μεταπολεμική περίοδος για να γίνουν τα σιγαρέτα γνωστά σε όλη την Ελλάδα.
Το 1929 η εταιρεία Καρέλιας κατόρθωσε να αναδειχθεί στην 29η θέση των ελληνικών βιομηχανιών καπνού. Η ανάπτυξή της ήταν αρκετά γρήγορη. Το 1932 βρέθηκε στην ένατη θέση μεταξύ των 164 καπνοβιομηχανιών επεξεργαζόμενη 131.105 κιλά καπνού και τον επόμενο χρόνο, το 1933, διατηρήθηκε στην ίδια θέση, μεταξύ όμως των 140 καπνοβιομηχανιών, ενώ φαίνεται ότι κέρδισε μερίδιο στην αγορά, αφού επεξεργάστηκε 136.788 κιλά καπνού. Και τα επόμενα χρόνια είναι ανοδικά για την εταιρεία. Το 1934 λανσάρει τα «Εξτρα Καρέλια» από καπνά Αγρινίου.
Η «απογείωσή» της όμως γίνεται μετά τον πόλεμο, στη δεκαετία του 1950. Λίγο πριν, το 1947, προωθεί τα τσιγάρα «Αφοί Καρέλια», λαϊκά τσιγάρα σε πακέτο των 100, τα «Σέρτικα Λαμίας» με το περίφημο κόκκινο πακέτο που «καπνίσθηκε κατά κόρον από τις λαϊκές μάζες και τους πελοποννήσιους αγρότες. Θεωρήθηκε το καλύτερο σέρτικο τσιγάρο της εποχής του» και τα «Αφοί Καρέλια Αγρινίου». Από το 1950 και μετά τα τσιγάρα του Καρέλια προωθούνται πανελλαδικά και αποκτούν φανατικούς φίλους. Ώσπου το 1957 κυκλοφορεί το κλασικό πλέον «Καρέλια Φίλτρο» στην περίφημη κασετίνα που γνωρίζει εντυπωσιακή επιτυχία. Επίσης την ίδια περίοδο κυκλοφόρησαν τα σήματα «Εκλεκτά», «Εξτρα Καρέλια», «Λουξ», «Ρεκόρ», «Rex», «Λήθη», «Ζαπάντι», «Ζαπάντι 12» και «Ζαπάντι 13».
Η εταιρεία το 1962 μετατρέπεται σε ανώνυμη και βρίσκεται μεταξύ των τεσσάρων κορυφαίων εταιρειών του κλάδου. Η παραγωγή της στηρίζεται στα λαϊκά τσιγάρα κατά κύριο λόγο και στα ημιπολυτελείας. Διέθετε 11 σήματα: στην κατηγορία των πολυτελείας τα «Φίλτρο» και «Rex», στα ημιπολυτελείας τις επωνυμίες «Φίλτρο» και «Καρέλια Αγρινίου», στην κατηγορία «εξαιρετικά» τα «Καρέλια Rekor» και «Σέρτικα Λαμίας», στην κατηγορία «συρταρωτά» τα «Εξτρα Καρέλια» και στην κατηγορία «βασικά» τα «Ελαφρά», τα «Σέρτικα» και τα «Τέλειον».
Το 1971 μεταφέρει τις εγκαταστάσεις της από το κέντρο της Καλαμάτας δύο χιλιόμετρα έξω από την πόλη και το 1973 η διοίκηση της εταιρείας κάνει το μεγάλο βήμα: εισάγει τις μετοχές της στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Το ίδιο διάστημα τα ηνία της εταιρείας αναλαμβάνει ο Γεώργιος Καρέλιας, ως διευθύνων σύμβουλος, εκπροσωπώντας την τρίτη γενιά της οικογένειας. Τότε δημιουργείται το σήμα «Karelia Lights» που έρχεται πρώτο σε πωλήσεις στην κατηγορία του. Σήμερα η καπνοβιομηχανία Καρέλια ΑΕ είναι η δεύτερη σε μέγεθος καπνοβιομηχανία στην ελληνική αγορά αλλά η μοναδική που παραμένει σε ελληνικά χέρια.
Πρόεδρος της εταιρείας σήμερα είναι η κυρία Βικτωρία Γ. Καρέλια. Η εταιρεία έχει δυνατότητα παραγωγής 45 εκατομμυρίων τσιγάρων ημερησίως και διαθέτει αντιστοίχως 45.000 σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα. Η εξαγωγική δραστηριότητά της εκτείνεται σε περισσότερες από 30 χώρες της Ευρώπης, της Αμερικής, της Ασίας και της Αφρικής.
Πριν από μερικά χρόνια, όταν διεκόπη η συνεργασία της με την αμερικανική R. J. Reynolds – παρήγε και διένεμε τα τσιγάρα «Camel» -, αρκετοί προέβλεπαν ότι η εταιρεία θα κλυδωνιζόταν, ωστόσο κατόρθωσε να αναδείξει ως βασικό παίκτη της αγοράς το «Καρέλια χρυσή κασετίνα» που ως τότε «κρατούσε χαμηλά».
Ιδιαίτερη σχέση αναπτύσσει όμως η εταιρεία και με τον πολιτισμό. Στις 17 Οκτωβρίου 2006, ο κατάλογος του φημισμένου Μουσείου του Λούβρου στο Παρίσι απέκτησε και μία μετάφραση στα Νέα Ελληνικά.Στο παρελθόν δεν υπήρχε ελληνική μετάφραση των κειμένων του, μολονότι που το Μουσείο διαθέτει την πλουσιότερη συλλογή ελληνικών αρχαιοτήτων στον κόσμο, μεταξύ των οποίων η Αφροδίτη της Μήλου, η Νίκη της Σαμοθράκης, η Κόρη της Σάμου, ακόμα και τμήματα του ναού του Ολυμπίου Διός και του Παρθενώνα.
Η Καπνοβιομηχανία Καρέλια ήταν ο ένας εκ των δύο Ελλήνων χορηγών οι οποίοι βοήθησαν να πραγματοποιηθεί το έργο αυτό. Η Εταιρεία μας έχει μακρά παράδοση στήριξης εκδηλώσεων που αποσκοπούν στην προώθηση του ελληνικού πολιτισμού και είναι υπερήφανη που συμμετείχε σε αυτό το ιδιαίτερα σημαντικό πολιτιστικό και καλλιτεχνικό γεγονός.
Σε μια ασυνήθιστη κίνηση για τα δεδομένα της εποχής το 2012 προχώρησε ο διευθύνων σύμβουλος της καπνοβιομηχανίας Καρέλιας κ. Ανδρέας Καρέλιας.
Την ώρα που οι περισσότερες επιχειρήσεις βάζουν λουκέτο ή απολύουν εργαζομένους λόγω κρίσης, έστω και αν κάποιες φορές η κρίση χρησιμοποιείται ως πρόφαση, η «Καπνοβιομηχανία Καρέλιας» ανακοίνωσε το 2012 την χορήγηση περισσότερων από 1,8 εκατομμυρίων ευρώ με τη μορφή μπόνους προς τους εργαζομένους.
Στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου απολογισμού για το 2019, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, η πρόεδρος της εταιρείας Βίκυ Καρέλια, ο Διευθύνων Σύμβουλος Ανδρέας Καρέλιας και ο αντιπρόεδρος Στάθης Καρέλιας μίλησαν για τη χρονιά που έκλεισε, και οριοθέτησαν τους στόχους για το 2020.
Ο Ανδρέας Καρέλιας ανέφερε ότι το 2019 έκλεισε με ιστορικό ρεκόρ στον τζίρο της εταιρείας. Όπως είπε, εάν αφαιρεθούν οι φόροι μπορεί να είναι και ο μεγαλύτερος στα 130 χρόνια της ιστορίας της. Παράλληλα, τόνισαν ότι σημειώθηκε άνοδος 6% στα τσιγάρα στην ελληνική αγορά και 11% στο στριφτό τσιγάρο ενώ στο μερίδιο αγοράς στην Ελλάδα η ΚΑΡΕΛΙΑΣ καταλαμβάνει το 18% στα τσιγάρα, που είναι η καλύτερη θέση τα τελευταία 20 χρόνια που έχει βρεθεί ενώ στα στριφτά καταλαμβάνει το 26% στο μερίδιο αγοράς που είναι η καλύτερη θέση στην ιστορία της.
Σημαντικές ήταν επίσης οι αυξήσεις στις πωλήσεις και εκτός Ελλάδας με ιδιαίτερα σημαντική την αγορά της Βουλγαρίας που η εταιρεία καταλαμβάνει πλέον 21% στο μερίδιο αγοράς.
Το 2019, οι θέσεις εργασίας στην εταιρεία αυξήθηκαν κατά 10%. Παράλληλα, μέσω φορολογίας, το δημόσιο εισέπραξε 532 εκατ. ευρώ και τα ασφαλιστικά ταμεία 8 εκατ. ευρώ.
Για το 2020 η ΚΑΡΕΛΙΑΣ προγραμμάτισε επενδύσεις άνω των 7,5 εκατ. ευρώ σε εξοπλισμό και 5εκατ. για νέα εμπορικά σήματα.
Πάντως, ο κ. Καρέλιας, αν και όπως τόνισε, σέβεται τα δικαιώματα των μη καπνιστών, σημείωσε ότι δεν αντιλαμβάνεται τη «σπουδή» για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, σε μια περίοδο που όπως είπε, η Ελλάδα έχει σημαντικότερα προβλήματα.
Σε αυτό το πλαίσιο ανέφερε ότι οι καπνοβιομηχανίες χτυπήθηκαν αρκετά με την επιβολή μεγάλων ειδικών φόρων, που οδήγησαν στην αύξηση των τιμών και την έξαρση του λαθρεμπορίου, καθώς τα λαθραία τσιγάρα καταλαμβάνουν το 25% στο μερίδιο της αγοράς.
Η οικογένεια Καρέλια, η οποία συγκαταλέγεται στους καλύτερους εργοδότες της χώρας αυξάνοντας τους μισθούς των εργαζομένων της και μοιράζοντάς τους κάθε χρόνο παροχές αρκετών εκατομμυρίων ευρώ, για άλλη μια φορά ξεχώρισε για την κοινωνική ευαισθησία της. Έτσι, αποδεικνύοντας εμπράκτως την αλληλεγγύη της τη δύσκολη αυτή συγκυρία που διανύουμε προσφέρει στη μάχη κατά του κορονοϊού 50 εξοπλισμένους σταθμούς ΜΕΘ.