Εντυπωσιακό και θορυβώδες, το Πάσχα στην Κέρκυρα φέρνει στο νου όλων το περίφημο έθιμο με τους μπότηδες που λαμβάνει χώρα το Μεγάλο Σάββατο στην καρδιά της όμορφης πόλης.
Το έθιμο Μπότηδες στη Σπιανάδα στην Κέρκυρα είναι ένας συνδυασμός Ενετικών Παραδόσεων και Ορθόδοξων εθίμων.
Οι μπότηδες είναι τα πήλινα κανάτια με στενό στόμιο και δύο χερούλια στο πλάι για τη μεταφορά τους. Τα μπαλκόνια είναι στολισμένα και οι κάτοικοι δένουν στους μπότηδες κόκκινες κορδέλες, τους γεμίζουν με νερό και τους πετούν από τα μπαλκόνια τους, για να ξορκίσουν το κακό.
Οι ντόπιοι συστήνουν μάλιστα σε όσους επισκέπτονται το νησί την περίοδο του Πάσχα, να πάρουν μαζί τους και ένα κομματάκι και να το κρατήσουν όλο τον χρόνο, για καλή τύχη.
Από πού προήλθε το έθιμο
Το έθιμο Μπότηδες στη Σπιανάδα είναι ένας συνδυασμός Ενετικών Παραδόσεων και Ορθόδοξων εθίμων, με μακρά ιστορία, ωστόσο υπάρχουν διαφορετικές θεωρίες για το πώς ξεκίνησε, σύμφωνα με τον κεραμοποιό, Κώστα Πανάρετο.
Κάποιοι λένε ότι το έθιμο είναι των Καθολικών της Ενετοκρατίας, όπου, στην αρχή του χρόνου, οι κάτοικοι πετούσαν τα παλιά τους πράγματα για να μπορέσει ο νέος χρόνος να τους φέρει καινούρια και καλύτερα. Οι κάτοικοι της Κέρκυρας οικειοποιηθήκαν το έθιμο, αντικαθιστώντας όμως τα παλιά πράγματα με τα κανάτια για να προκαλέσουν μεγαλύτερη φασαρία.
Η δεύτερη θεωρία αναφέρεται στην περίοδο των αρχαίων Ελλήνων, οι οποίοι τον Απρίλιο γιόρταζαν την αρχή της γεωργικής και βλαστικής περιόδου, πετώντας τα παλιά τους κανάτια για να γεμίσουν τα νέα με τους νέους καρπούς.
Κι εκεί που η φασαρία των μπότηδων τελειώνει, οι Φιλαρμονικές ξεχύνονται στους δρόμους, παίζοντας χαρμόσυνη μουσική.
Ακόμη, ένα από τα πιο εντυπωσιακά έθιμα, είναι αυτό της Μαστέλας που αναβιώνει στο εμπορικό κέντρο της Κέρκυρας.
Σύμφωνα με το έθιμο, οι κάτοικοι τοποθετούν ένα μισοβάρελο στολισμένο με κορδέλες και μυρτιές και καλούν τους περαστικούς να ρίξουν νομίσματα για το καλό. Στο τέλος της ημέρας, όταν οι καμπάνες της Ανάστασης ηχήσουν, κάποιος πρέπει να βουτήξει μέσα στο βαρέλι και να βγάλει τα νομίσματα.
10 λόγοι για να ζήσετε το Πάσχα στην Κέρκυρα
Η ομάδα της σελίδας Πάσχα στην Κέρκυρα – Easter in Corfu σας παρουσιάζει 10 λόγους για τους οποίους πρέπει να ζήσετε, έστω μία φορά στη ζωή σας, το Πάσχα στην Κέρκυρα:
1. Πρόκειται για μια μεγάλη γιορτή στην οποία συνυπάρχουν αρμονικά η ορθόδοξη χριστιανική πίστη με την καθολική κοινότητα, ο επιβλητικός Άγιος Σπυρίδωνας, η ενετική επίδραση, η μουσική των φιλαρμονικών, οι χορωδίες και η ανοιξιάτικη ατμόσφαιρα.
Θα βιώσετε το Πάσχα με θρησκευτική λαμπρότητα και κατάνυξη και θα παρακολουθήσετε πλήθος λιτανειών, επιτάφιων, εκδηλώσεων και τελετών, οι οποίες ξεκινούν από το Σάββατο του Λαζάρου και τελειώνουν τη Νια Τρίτη (Τρίτη του Πάσχα) με τα «μπάσματα» του Αγίου Σπυρίδωνα.
Κυριακή των Βαϊων
2. Η Κέρκυρα γιορτάζει μαζί με τη μεγάλη γιορτή Κυριακή των των Βαΐων, “των Βαγιώνε”, όπως συνηθίζεται να λέγεται, και την ανάμνηση του θαύματος του πολιούχου της, Αγίου Σπυρίδωνα, με το οποίο έσωσε το νησί από την επιδημία της πανώλης το 1630. Γι’ αυτό και μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας της Κυριακής των Βαΐων τελείται μεγάλη λιτανεία τις 11:00πμ σε όλη την παλαιά πόλη της Κέρκυρας, η οποία καθιερώθηκε με απόφαση της Ενετικής Διοίκησης την 21 Ιουνίου 1630. Είναι η μοναδική λιτανεία που συμμετέχουν όλες οι φιλαρμονικές του νησιού (18 στο σύνολο), οι οδηγοί, οι πρόσκοποι, η χορωδία και όλα τα σχολεία (Γυμνάσια και Λύκεια) της πόλεως.
Μεγάλη Δευτέρα και Τρίτη
3. Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι ιδιαίτερη τόσο εντός πόλης, που κεντρικά σημεία της Κέρκυρας “ντύνονται” σε μωβ φωτισμό, συμβολίζοντας, έτσι, το πένθος της Εβδομάδας των Παθών και όλα αυτά συνοδευόμενα από την υπέροχη μυρωδιά της Πασχαλιάς, όσο και εκτός της πόλης. Σίγουρα στην πόλη της Κέρκυρας θα εντυπωσιαστείτε από τα μοναδικά έθιμα, αλλά μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε και να βιώσετε μοναδικές εμπειρίες στα χωριά της. Εκεί θα απολαύσετε την ανοιξιάτικη φύση στο μεγαλείο της κάτω από το φως του «χρυσαφένιου» ήλιου του όμορφου νησιού μας.
Μεγάλη Πέμπτη
4. Τη Μεγάλη Πέμπτη τις 9:00 το βράδυ σταθείτε στα καντούνια του κέντρου της πόλης, εκεί που ακούγεται η ” πρόβα generale” των Φιλαρμονικών της πόλεως για τα πένθιμα κομμάτια που πρόκειται να ακούσετε τη Μεγάλη Παρασκευή και το Μεγάλο Σάββατο. Η εικόνα της πένθιμης Κέρκυρας κάτω από τη σπαρακτική μελωδία των μουσικών αγγίζει κάθε άνθρωπο που βρίσκεται εκεί.
Μεγάλη Παρασκευή
5. Τη Μεγάλη Παρασκευή από νωρίς το μεσημέρι ξεκινούν οι επιτάφιοι των ενοριών, που περνούν από κάθε καντούνι σχεδόν της πόλης, με κορύφωση τον Επιτάφιο της Μητροπόλεως στις 10 το βράδυ. Εκεί θα βιώσετε με τον πιο τελετουργικό τρόπο το απόλυτο πένθος για τη Χριστιανοσύνη, ακούγοντας τους πένθιμους ήχους του “Adagio” του Albinoni από την Παλαιά Φιλαρμονική, τη “Marcia Funebre” του Verdi από την Φ.Ε. Μάντζαρος και τη “Sventura” του Mariani από τη Φ.Ε. Καποδίστριας.
Μεγάλο Σάββατο
6. Το Μεγάλο Σάββατο η Κέρκυρα ξυπνά από νωρίς, αρχικά τις 6 πμ με το έθιμο της αναπαράστασης του σεισμού που ακολούθησε την Ανάσταση του Κυρίου, που πραγματοποιείται στην εντυπωσιακή τρίκλιτη βασιλική Εκκλησία Επτανησιακού ρυθμού, στην Παναγία των Ξένων.
Λίγο αργότερα, στις 9, ξεκινάει ο Μεγαλεπήβολος Επιτάφιος του Αγίου Σπυρίδωνα, ο οποίος έχει καθιερωθεί να πραγματοποιείται Σάββατο από το 1574. Τα χρόνια της Ενετοκρατίας απαγορεύονταν οι λιτανείες και οι επιτάφιοι της Μεγάλης Παρασκευής μέσα στην πόλη για λόγους ασφαλείας, επιτρέποντας μόνο τον επιτάφιο του Αγίου Σπυρίδωνα την επόμενη ημέρα.
7. Θα βιώσετε από κοντά το εντυπωσιακό και θορυβώδες έθιμο «των μπότηδων» στην Πρώτη Ανάσταση τις 11πμ, σύμφωνα με το οποίο οι Κερκυραίοι διώχνουν το κακό! Μετά το σπάσιμο των κανατιών οι Φιλαρμονικές ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης παίζοντας το θριαμβευτικό εμβατήριο “Μην φοβάστε Γραικοί”. Την ίδια ώρα στην Πίνια πραγματοποιείται η αναβίωση του εθίμου της «Μαστέλας».
Στα παλιά χρόνια οι Πινιαδόροι σκορπισμένοι στην «πιάτσα», κυνηγούσαν να βρουν κάποιον να τον ρίξουν σε βαρέλι γεμάτο νερό, που είχαν τοποθετήσει μέρες πριν στην περιοχή αυτή και οι περαστικοί έκαναν ευχές ρίχνοντας κέρματα. Αφού τον έριχναν στο βαρέλι, ο βρεγμένος έβρεχε τον κόσμο γύρω του, ενώ περνούσαν οι μπάντες. Στο τέλος, με γέλια και χαρές έπαιρνε τα χρήματα που είχαν μαζευτεί στο βαρέλι.
Το βράδυ της Ανάστασης
8. Το βράδυ της Ανάστασης , μετά την Αναστάσιμη Ακολουθία που πραγματοποιείται στο «Πάρκο» της Σπιανάδας με τη συμμετοχή του Μητροπολίτη, των Αρχών, χιλιάδων κόσμου και φυσικά των Φιλαρμονικών της πόλης, ο κερκυραϊκός ουρανός φωτίζεται με υπέροχα και φαντασμαγορικά βεγγαλικά, γιορτάζοντας τη θριαμβευτική και ένδοξη νίκη του Ιησού Χριστού.
Η εικόνα αυτή γίνεται ακόμα πιο μεγαλειώδης αν παρακολουθήσετε όλη την τελετή σε κάποιο από τα γύρω σπίτια της Πάνω Πλατείας. Τα χιλιάδες φωτάκια από τις λαμπάδες των πιστών λαμπυρίζουν και φαίνονται από ψηλά σαν αστέρια!!!
Κυριακή του Πάσχα
9. Την Κυριακή της «Λαμπριάς» (δηλαδή του Πάσχα) η Κέρκυρα ξυπνάει ξανά από νωρίς. Από τις 7πμ ξεκινάνε οι Περιφορές των Αναστάσεων στην πόλη, με κορύφωση το έθιμο, πλέον, των «Ταμένων».
Οι «Ταμένοι», πιστοί στο ραντεβού τους κάθε χρόνο τέτοια μέρα, μαζεύονται από νωρίς το πρωί στο Λιστόν για να παρακολουθήσουν τις περιφορές των Αναστάσεων των Ενοριών της πόλης. Είναι όλοι αυτοί που βρίσκονται μακριά από τον τόπο τους και έρχονται στην Κέρκυρα το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, έχοντας κάνει ένα ολονύκτιο ταξίδι – Τάμα στον Άγιο!
Οι Φιλαρμονικές για να τους τιμήσουν παιανίζουν μπροστά τους στο Λιστόν μετά την περιφορά της Ανάστασης του Αγίου Σπυρίδωνα. Περιφορές Αναστάσεων πραγματοποιούνται επίσης και στα χωριά του νησιού, κάποιες από τις οποίες γίνονται τη Δεύτερη μέρα του Πάσχα.
10. Τέλος, όποιος βρεθεί στην Κέρκυρα για τις Άγιες Μέρες του Πάσχα δε θα ζήσει μόνο την εμπειρία μιας πόλης που γιορτάζει από το πρωί μέχρι το βράδυ με ιδιαίτερο τρόπο, αλλά θα ζήσει και μια ξεχωριστή γευστική εμπειρία, καθώς θα έχει τη δυνατότητα να δοκιμάσει όλα τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα και φαγητά.
Γευτείτε την παραδοσιακή κερκυραϊκή κουζίνα, τα τσιλίχουρδα (την κερκυραϊκή μαγειρίτσα) το βράδυ μετά την Ανάσταση και το αυγολέμονο (σούπα) που συνοδεύει το κυριακάτικο κερκυραϊκό Λαμπιάτικο τραπέζι την Κυριακή του Πάσχα. Επίσης, γευτείτε τις κολομπίνες (ένα είδος χριστόψωμου) και τη φογάτσα (κερκυραϊκό πασχαλινό τσουρέκι).
