Στις 13 Μαΐου 1990 η Ντινάμο Ζάγκερμπ υποδέχονταν τον Ερυθρό Αστέρα στο μεγάλο ντέρμπι του γιουγκοσλαβικού πρωταθλήματος – Ο αγώνας δεν ξεκίνησε ποτέ λόγω των σοβαρών επεισοδίων εντός και εκτός γηπέδου, τα οποία θεωρούνται ως η αφορμή που οδήγησε στον αιματηρό εμφύλιο
Τα Βαλκάνια πάντα έμοιαζαν με.. πυριτιδαποθήκη έτοιμη να εκραγεί. Στην πάλαι ποτέ ενωμένη Γιουγκοσλαβία ο θάνατος του Γιόσιπ Τίτο (4 Μαΐου 1980) έφερε στην επιφάνεια τις εθνικιστικές διαφορές Σέρβων, Κροατών, Βόσνιων, Σλοβένων, Σκοπιανών και Μαυροβούνιων και όλοι γνώριζαν πως ήταν θέμα χρόνου για να έρθει η έκρηξη.
Κι η σπίθα για να γίνει το μπαμ προέκυψε το μεσημέρι της 13ης Μαΐου στο Μάξιμιρ του Ζάγκρεμπ
Επρόκειτο για την έδρα της τοπικής Ντινάμο, η οποία υποδέχονταν τον Ερυθρό Αστέρα στο μεγάλο ντέρμπι του ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος με τον Αστέρα να έχει το προβάδισμα για τον τίτλο.
Οι γηπεδούχοι με αστέρια όπως οι Μπόμπαν, Σούκερ, οι φιλοξενούμενοι με τους Προσινέτσκι (μισός Κροάτης, μισός Σέρβος), Γιούγκοβιτς, Πάντσεφ, Σαβίσεβιτς, Σαμπανάντζοβιτς.
Το ματς που υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν μια ποδοσφαιρική ραψωδία
Στο Ζάγκρεμπ, που μόλις την περασμένη εβδομάδα πανηγύριζε τη νίκη του συνδυασμού «Ανεξαρτησία στην Κροατία» του Φράνιο Τούτζμαν,, είχαν φτάσει από νωρίς και περίπου 3.000 οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα με επικεφαλής τον Ζέλικο Ραζνάτοβιτς. Αυτό το όνομα μάλλον δεν σας θυμίζει κάτι, αλλά είναι το πραγματικό όνομα του περίφημου Αρκάν, ο οποίος δικάστηκε ως εγκληματίας πολέμου για τα όσα αυτός και τα μέλη της παραστρατιωτικής του οργάνωσης έκαναν στον εμφύλιο.
Στους δρόμους της κροατικής πόλης το ξύλο έπεφτε από νωρίς με τους Blue Boys (Ντινάμο) να τραγουδούν «Το Ζάγκρεμπ είναι Κροατία, Σέρβοι είστε σε ξένη χώρα» και τους Delije (Ερυθρός Αστέρας) να απαντούν: «Το Ζάγκρεμπ είναι σερβικό, Τούτζμαν θα σε σκοτώσουμε».
Η ηρεμία πριν ξεσπάσει η καταιγίδα
Το μεσημεράκι για λίγο τα πάθη καταλαγιάζουν, αλλά ήταν απλά η ηρεμία που επικρατούσε πριν ξεσπάσει η καταιγίδα.
Οι οπαδοί του Αστέρα δηλώνουν την παρουσία τους στο γήπεδο σπάζοντας και εκσφενδονίζοντας εκατοντάδες καθίσματα… Οι της Ντινάμο απαντούν. Ως συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις οι φιλοξενούμενοι ανακαλύπτουν μια κεκρόπορτα που τους επιτρέπει να μπουν στην κεντρική θύρα και εκεί αρχίζουν οι μάχες σώμα με σώμα τις οποίες παρακολουθούν συγκλονισμένοι οι ποδοσφαιριστές που έχουν βγει για ζέσταμα, με τους παίκτες του Αστέρα να αποχωρούν γρήγορα για τα αποδυτήρια.
Καρέκλες, πέτρες, πλαστικές σφαίρες συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ κι εκεί έρχεται η κορύφωση του δράματος
Οι οργανωμένοι οπαδοί των γηπεδούχων δεν αντέχουν το θέαμα της εισβολής των εχθρών και γρήγορα εισβάλουν κι αυτοί στον αγωνιστικό χώρο σε μια προσπάθεια να προσεγγίσουν τους οπαδούς του Αστέρα, όμως η επέμβαση της Αστυνομίας τους αποτρέπει.
Ένας αστυνομικός (για τους Κροάτες η αστυνομία ήταν όργανο των Σέρβων) χτυπά με το γκλομπ του οπαδό της Ντινάμο προκαλώντας την αντίδραση του Ζβόνιμιρ Μπόμπαν. Ο 20χρονος επιτελικός μέσος των γηπεδούχων ήταν το ανερχόμενο αστέρι της Ντινάμο κι αυτομάτως έγινε ο ήρωας όλων των Κροατών.
Ο αστυνομικός επιχείρησε να τον χτυπήσει ωστόσο ο Μπόμπαν τον απέφυγε όπως έκανε με τους αντιπάλους αμυντικούς και κατάφερε να τον ξαπλώσει στο έδαφος με μια γονατιά. Οι Κροάτες στις κερκίδες πανηγύριζαν σα να είχε μπει κάποιο γκολ με τις μάχες να συνεχίζονται για αρκετή ώρα και ο τελικός απολογισμός να καταγράφει 60 τραυματίες (αρκετοί εκ των οποίων είχαν μαχαιρωθεί).
Ο Αστέρας πήρε το ματς στα χαρτιά με 3-0 και τον τίτλο στο φινάλε της σεζόν, ο Μπόμπαν τιμωρήθηκε με εξάμηνο αποκλεισμό χάνοντας τελικά το παγκόσμιο κύπελλο της Ιταλίας, αλλά το νερό στο αυλάκι του διαμελισμού της Γιουγκοσλαβίας είχε μπει πλέον για τα καλά και τίποτα δεν θα σταματούσε την ορμή του…
